ปัจจุบันมีการควบคุมสารตกค้างจากยารักษาสัตว์อย่างเข้มงวดในตลาดโลก เนื่องจากหากผู้บริโภคได้รับสารเหล่านี้ในปริมาณมากหรือเกิดการสะสม อาจส่งผลกระทบต่อระบบประสาท ระบบทางเดินอาหาร และระบบหายใจได้ นอกจากนี้ ตัวยาในกลุ่มนี้ยังเป็นสารที่อาจก่อมะเร็งหรือเปลี่ยนแปลงพันธุกรรมได้ด้วย สารตกค้างหมายถึงสารเคมี ยาสัตว์ หรือวัตถุอันตรายทางปศุสัตว์ที่ใช้ในการผลิตสินค้า และมีปริมาณเกินกว่าเกณฑ์ที่กำหนดหรือเป็นสารที่ห้ามพบในสินค้า ตามมาตรฐานสำหรับสินค้าปศุสัตว์แล้ว สารตกค้างในกลุ่ม Nitroimidazole จะต้องไม่พบในเนื้อสัตว์และผลผลิตจากสัตว์ที่ใช้เป็นอาหาร (Zero Tolerance)  กลุ่ม Nitroimidazoles เป็นยาปฏิชีวนะที่ออกฤทธิ์กับแบคทีเรียโดยเฉพาะแบคทีเรียชนิดที่ไม่ต้องพึ่งพาออกซิเจน (Anaerobic) และเชื้อโปรโตซัว ตัวอย่างยาในกลุ่มนี้ได้แก่ Metronidazole, Dimetridazole, Ornidazole, Ronidazole, Ipronidazole และ Ternidazole

     LC-MS/MS หรือ Liquid Chromatography-Mass Spectrometry เป็นเทคนิคมาตรฐานที่นิยมใช้ในการตรวจวิเคราะห์สารตกค้างเช่น กลุ่ม Nitroimidazole เทคนิคนี้มีความรวดเร็วในการแยกชนิดของสารด้วย Liquid Chromatography (LC) และเมื่อต่อพ่วงกับ Mass Spectrometer (MS) ก็จะมีความไวและความจำเพาะเจาะจงสูง ทำให้สามารถแยก ระบุ และยืนยันชนิดของสารตกค้างในเนื้อสัตว์ได้อย่างรวดเร็ว แม่นยำ และมีประสิทธิภาพ ด้วยเหตุนี้ LC-MS/MS จึงกลายเป็นเครื่องมือสำคัญในห้องปฏิบัติการสำหรับการวิเคราะห์สารตกค้างในผลิตภัณฑ์จากสัตว์

ขั้นตอนการเตรียมตัวอย่างและการวิเคราะห์

เทคนิคการสกัดแบบ QuEChERS ร่วมกับเครื่อง LC-MS/MS ในการวิเคราะห์ปริมาณสารตกค้างกลุ่ม Nitroimidazole ในเนื้อไก่

• ชั่งเนื้อไก่บดละเอียด 5 กรัม ใส่ในหลอดทดลองขนาด 50 มล.

• เติมสารละลาย 0.2 M ammonium oxalate / 0.1 M EDTA 0.5 มล. และ ISTD ความเข้มข้น 10 ppb 0.5 มล.

• เติม Acetonitrile ให้ปริมาตรรวมเป็น 15 มล.=

• เติม Anhydrous sodium sulphate 5.00 กรัม

• เขย่า 5 นาที, Vortex 10 นาที, ตั้งทิ้งไว้ 10 นาที และนำไปปั่นเหวี่ยงที่ 7,000xg เป็นเวลา 10 นาที ที่อุณหภูมิ 4°C

• เทสารละลายส่วนบนทั้งหมดลงในหลอดทดลอง 50 มล. และเติม CEC18 dSPE 500 มก.

• เขย่า 15 นาที แล้วนำไปปั่นเหวี่ยงที่ 7,000xg เป็นเวลา 5 นาที ที่อุณหภูมิ 4°C

• ดูดสารละลายส่วนบน 10 มล. ใส่ในหลอดแก้ว 15 มล. และนำไปเป่าให้แห้งด้วยเครื่อง N2-Evap ที่อุณหภูมิ 40°C

• ปรับปริมาตรสุดท้ายเป็น 500 ไมโครลิตร ด้วย 20% Acetonitrile ผสมให้เข้ากันด้วย vortex และกรองด้วย PTFE filter ขนาด 0.22 ไมโครเมตร

   

     จากการวิเคราะห์โดยใช้โหมด Selected Reaction Monitoring (SRM) พบว่าค่า R2 มีค่ามากกว่าหรือเท่ากับ 0.995 ซึ่งแสดงให้เห็นว่ากราฟมาตรฐานมีความเป็นเส้นตรงสูง นอกจากนี้ ค่า Limits of Detection (LODs) และ Limits of Quantitation (LOQs) ที่ได้ยังมีค่าที่ดีกว่าเกณฑ์กำหนด MRLs ผลการวิเคราะห์แสดงให้เห็นว่าเทคนิค LC-MS/MS เป็นวิธีการที่สามารถตอบโจทย์และพัฒนาต่อยอดเพื่อการวิเคราะห์สารตกค้างในกลุ่ม Nitroimidazole และสารกลุ่มอื่นๆ ได้เป็นอย่างดี 

     LC-MS/MS เป็นวิธีการที่เหมาะสมสำหรับการตรวจสอบสารตกค้างกลุ่ม Nitroimidazole ในเนื้อไก่ ซึ่งสามารถให้ผลลัพธ์ที่รวดเร็ว แม่นยำ และมีประสิทธิภาพสูง เนื่องจากเครื่อง LC-MS/MS มีความไว (sensitivity) และความจำเพาะเจาะจง (selectivity) สูง ทำให้สามารถแยก ระบุ และยืนยันชนิดของสารได้อย่างถูกต้อง ดังนั้นเทคนิคนี้จึงเป็นมาตรฐานสำหรับการวิเคราะห์ที่สามารถนำไปพัฒนาต่อยอดเพื่อการวิเคราะห์สารตกค้างกลุ่ม Nitroimidazole และสารกลุ่มอื่น ๆ ในอนาคตได้เป็นอย่างดี  สามารถอ่านฉบับเต็มได้ที่ AN25-LCQqQ-Nitroimidazole