ชาไทยเป็นหนึ่งในเครื่องดื่มที่ได้รับความนิยมอย่างมากในประเทศไทย ด้วยรสชาติที่หวานมันและสีส้มที่เป็นเอกลักษณ์ จนได้ชื่อว่าเป็น Soft Power ของประเทศ ส่วนผสมของชาไทยมักประกอบด้วยใบชา เครื่องเทศ นม น้ำตาล และสีผสมอาหาร ซึ่งหนึ่งในสีผสมอาหารที่นิยมใช้เพื่อเพิ่มความน่ารับประทานคือ Sunset Yellow FCF

     Sunset Yellow FCF เป็นสีย้อมสังเคราะห์ในกลุ่ม Azo dye ที่ได้รับอนุญาตให้ใช้ในอาหารหลายประเภท รวมถึงเครื่องดื่ม แม้ว่าจะมีข้อกังวลเกี่ยวกับผลกระทบต่อสุขภาพในบางกรณี เช่น อาการแพ้หรือผลกระทบต่อพฤติกรรมในเด็ก แต่คณะกรรมการร่วมผู้เชี่ยวชาญด้านวัตถุเจือปนอาหารขององค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติและองค์การอนามัยโลก (JECFA) ได้กำหนดปริมาณการบริโภคต่อวันที่ยอมรับได้ (ADI) ไว้ที่ 0-4 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัวหนึ่งกิโลกรัมต่อวัน (mg/kg bw/day) ในประเทศไทย การใช้ Sunset Yellow FCF อยู่ภายใต้การควบคุมของกระทรวงสาธารณสุขตามประกาศฉบับที่ 444 พ.ศ. 2566 ซึ่งอนุญาตให้ใช้ในเครื่องดื่มได้ไม่เกิน 100 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม (100 mg/kg) ในสภาพพร้อมบริโภค เพื่อให้มั่นใจว่าการใช้วัตถุเจือปนอาหารเป็นไปตามกฎหมาย จึงจำเป็นต้องมีเทคนิคการวิเคราะห์ที่มีความแม่นยำสูง บทความนี้จึงนำเสนอการวิเคราะห์ปริมาณสี Sunset Yellow FCF ในผงชาไทยโดยใช้เครื่องมือ Liquid Chromatography-Mass Spectrometry (LC-MS) ชนิด LC-Q-Orbitrap ซึ่งมีความไวและความจำเพาะสูง

วิธีการวิเคราะห์

การวิเคราะห์ปริมาณ Sunset Yellow FCF ในผงชาไทยประกอบด้วยขั้นตอนหลักดังนี้:

• การเตรียมตัวอย่าง: ละลายผงชาไทย 50 มิลลิกรัมในน้ำ type I ปริมาตร 10 มิลลิลิตร จากนั้นเจือจางสารละลายที่ได้ 100 เท่า แล้วจึงกรองด้วยแผ่นกรองขนาด 0.2 ไมโครเมตร (µm

•  การแยกสาร: ใช้เครื่อง Liquid Chromatography (LC) รุ่น Thermo Scientific™ Vanquish Flex™ UHPLC ร่วมกับคอลัมน์ Hypersil GOLD, 1.9 µm โดยใช้อุณหภูมิคอลัมน์ 25∘C และอัตราการไหล 0.4 มิลลิลิตรต่อนาที

•  การตรวจวัด: ใช้เครื่อง Mass Spectrometer (MS) รุ่น Thermo Scientific™ Orbitrap Exploris™ (Q-Orbitrap MS) ซึ่งมีค่ามวลต่อประจุ (m/z) ที่จำเพาะสำหรับ Sunset Yellow FCF คือ 202.9970  

•  ผลการวิเคราะห์: พบปริมาณ Sunset Yellow FCF ในผงชาไทย 7 ตัวอย่าง อยู่ในช่วง 2.2-17.3 มิลลิกรัมต่อกรัมของผงชา

จากการนำวิธีการดังกล่าวไปวิเคราะห์ตัวอย่างผงชาไทย 7 ตัวอย่างที่เก็บมาจากท้องตลาด (รหัส A-G) พบว่าปริมาณ Sunset Yellow FCF ในตัวอย่างผงชาไทยมีค่าอยู่ในช่วง 2.2-17.3 มิลลิกรัมต่อกรัม (mg/g) ของผงชา ตารางที่ 1 แสดงผลการตรวจวิเคราะห์ปริมาณ Sunset Yellow FCF ในผงชาไทย 7 ตัวอย่าง

     Sunset Yellow FCF ในผงชาไทยสามารถทำได้อย่างแม่นยำด้วยเทคนิค Liquid Chromatography-Mass Spectrometry (LC-MS) ชนิด LC-Q-Orbitrap ซึ่งเป็นเครื่องมือที่มีความไว (Sensitivity) และความจำเพาะสูง (Selectivity) ทำให้สามารถตรวจวัดปริมาณสารได้แม้มีความเข้มข้นในระดับไมโครกรัมต่อลิตร (µg/L) จากผลการประยุกต์ใช้วิธีการนี้กับตัวอย่างผงชาไทย 7 ตัวอย่างที่เก็บจากท้องตลาด พบว่ามีปริมาณ Sunset Yellow FCF อยู่ในช่วง 2.2–17.3 มิลลิกรัมต่อกรัม (mg/g) ของผงชา ซึ่งผลการวิเคราะห์นี้ชี้ให้เห็นว่าสามารถนำไปใช้เป็นข้อมูลเพื่อสนับสนุนด้านมาตรฐานความปลอดภัยอาหารและคุ้มครองผู้บริโภคได้

อ่านฉบับเต็มเพิ่มเติมได้ที่ AN25-OE-Sunset-Yellow.pdf